3968 - Tο νέο επίτευγμα του Μουσείου Καραθεοδωρή

Ν. Λυγερός

Στις 18 Ιουνίου 2008, σε δημοπρασία Βέργου περί σπανίων βιβλίων, εγγράφων και χαρακτικών, το Μουσείο Καραθεοδωρή απέκτησε δύο αυτόγραφες επιστολές στα ελληνικά με την υπογραφή του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή για το ποσό των 1.500€. Αυτή η νέα επιτυχία είναι το αποτέλεσμα του συντονισμού των κινήσεων του Υπουργείου Παιδείας, του Δήμου Κομοτηνής και του Διευθυντή του Μουσείου Καραθεοδωρή, Αθανάσιου Λιπορδέζη, για τη διάσωση του έργου του μεγάλου Έλληνα μαθηματικού. Πρόκειται για δύο επιστολές προς τον Ιπποκράτη Πορφύριο. Στάλθηκαν από το Μόναχο στην Αθήνα στις 18 και 24 Φεβρουαρίου 1935. Η πρώτη επιστολή αποτελείται από δύο σελίδες (200 x 160mm) και η δεύτερη από μία σελίδα, (149 x 104mm) σε ταχυδρομικό δελτάριο. Με τις δύο επιστολές το Μουσείο Καραθεοδωρή απέκτησε και τον φάκελο της πρώτης επιστολής, μια πρωτότυπη φωτογραφία (αντιγραφή δημοσιευμένου πορτραίτου του Καραθεοδωρή) και τρία αντίγραφα επιστολών του Πορφύριου (της αρχικής προς τον Καραθεοδωρή και των απαντήσεων του στις παρούσες επιστολές). Ο Ιπποκράτης Κ. Πορφύριος, δευτεροετής φοιτητής των μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, εκφράζει τον «ανίκητο πόθο» του για ανώτερες σπουδές και ζητάει πληροφορίες για το κόστος σπουδών στη Γερμανία. Ο μεγάλος Έλληνας μαθηματικός απαντά: «… Μετά μεγάλης χαράς ανέγνωσα την επιστολήν σας εις την οποίαν δεν απήντησα αμέσως διότι δυστυχώς είχον ασθενήσει εν τω μεταξύ. Ήθελον δε προηγουμένως και να πληροφορηθώ περί των εξόδων ενός φοιτητού εις Μόναχον. Με λέγουν ότι το ολιγώτερον το οποίον χρειάζεται κανείς είναι 100 μάρκα τον μήνα. Εάν θέλετε να αγοράσητε μερικά βιβλία κτλ. χρειάζεται εννοείται μεγαλύτερον ποσόν. Τά έξοδα εγγραφής κτλ. εις το Πανεπιστήμιον ανέρχονται περίπου εις 250 – 300 μάρκα το έτος, ίσως δυνηθήτε όμως να επιτύχητε κάποιαν έκπτωσιν. Το βιβλίον μου περί πραγματικών συναρτήσεων είναι δυστυχώς εντελώς εξηντλημένον ۟ ετοιμάζω νέαν έκδοσιν αυτού. Σας στέλλω όμως τα δοκίμια νέου βιβλίου μου περί λογισμού των μεταβολών εις το οποίον θα εύρητε και έν κεφάλαιον περί των μετασχηματισμών επαφής, το οποίον ίσως θα σας ενδιαφέρη. Το βιβλίον τούτο θα εκδοθή εντός του προσεχούς μηνός». Τα αντίτυπα στα οποία αναφέρεται ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή βρίσκονται ήδη στην κατοχή του Μουσείου.

Η προσπάθεια αυτή ολοκληρώθηκε και με την απόκτηση του βιβλίου του Ηλία Τανταλίδη Βίος Στεφάνου Καραθεοδωρή, Ιατρού, υπαγορευθείς υπό Η. Τανταλίδου κατ’ επιστολήν του εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου, ελαφρά λερωμένα κάποια φύλλα, αρχικά εξώφυλλα, 8ο, σ. 87, Κωνσταντινούπολη, Α. Κορομηλάς, 1868.
Αυτές οι ιστορικές αποκτήσεις δίνουν το στίγμα του πνεύματος που επικρατεί στο Μουσείο Καραθεοδωρή όσον αφορά την ερευνητική προσέγγιση της υπόθεσης Καραθεοδωρή.

Ν. Λυγερός
Επιστημονικός Σύμβουλος Μουσείου Καραθεοδωρή