3410 - Το μουσείο και τα μάρμαρα

Ν. Λυγερός

Η δημιουργία του νέου Μουσείου της Ακρόπολης προκαλεί πολλές αντιδράσεις στους συμπολίτες μας και ο καθένας θεωρεί ότι ισχύει η άποψή του, δίχως να εξετάζει το στρατηγικό σκέλος της όλης υπόθεσης. Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης δεν είναι απλώς ένα μουσείο της Ελλάδας. Ο στόχος δεν είναι μόνο αυτός. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτό το Μουσείο αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο και επιχείρημα στην υπόθεση της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Ένα από τα κυριότερα τεχνάσματα του British Museum της Αγγλίας ήταν ότι η Ελλάδα δεν διέθετε τις απαραίτητες υποδομές, για να εξασφαλίσει την ανάδειξη των μαρμάρων. Το παλιό Μουσείο της Ακρόπολης, όντως, δεν είχε αυτές τις δυνατότητες. Κατά συνέπεια, ο αγγλικός τύπος δεν είχε κανένα πρόβλημα, για ν’ ασκεί κριτική εναντίον της Ελλάδας πάνω σε αυτό το θέμα. Και με αυτόν τον τρόπο, στην ουσία, συνέχιζε τη θεωρία του επίσημου αρχαιοκάπηλου, ο οποίος, κατά την εκτίμησή του, έσωσε τα μάρμαρα του Παρθενώνα από τους βάρβαρους Έλληνες, ακόμα και αν αναγκάστηκε να πριονίσει τα μάρμαρά μας! Η διαχρονική αντίληψη της αγγλικής πλευράς ήταν ότι η Ελλάδα των νεότερων χρόνων δεν διέθετε, όχι μόνο τις αρμόζουσες τεχνολογίες και τεχνογνωσίες αλλά και το πρέπον πολιτιστικό επίπεδο. Βέβαια, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η εικόνα της Ελλάδας άλλαξε ριζικά στο εξωτερικό και άρχισε να γίνεται ενοχλητική για την απλοϊκή προσέγγιση του British Museum. Έτσι, το όραμα της Μελίνας Μερκούρη άρχισε να αποκτά ένα υπόβαθρο που δεν ήταν πια θεωρητικό. Το νέο Μουσείο της Ακρόπολης έρχεται τώρα να ολοκληρώσει και αρχιτεκτονικά αυτό το όραμα. Διότι ο Παρθενώνας αποτελεί τον πυρήνα του σχεδιασμού του. Δεν είναι μια προσθήκη της τελευταίας στιγμής. Αντιθέτως, ως ραχοκοκαλιά του Μουσείου δημιούργησε προοπτικές αληθινές και τεχνητές για να προκαλεί την αίσθηση στον επισκέπτη του μέλλοντος ότι βρίσκεται στην πηγή του παρελθόντος. Με αυτόν τον τρόπο, είναι το ίδιο το British Museum που δέχεται ένα μάθημα μουσειολογίας. Διότι πώς μπορεί να αντέξει τη σύγκριση με το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, όταν η ίδια του η δομή, όσον αφορά στην αρχιτεκτονική, παρουσιάζει ανάποδα τα μάρμαρα του Παρθενώνα; Οι υπολογισμοί των Αρχαίων Ελλήνων είναι πλέον γνωστοί και μάλιστα και με τη συμβολή του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή με μεγάλη ακρίβεια. Είναι δυνατόν στον XXI αιώνα να παρουσιάζουμε εκθέματα με έναν τρόπο που βασίζεται ουσιαστικά στη νοοτροπία του αποικισμού; Το ελεύθερο πνεύμα της αρχαίας ελληνικής σκέψης πρέπει να ξαναβρεί το φυσιολογικό του υπόβαθρο και να φανεί επιτέλους η διαχρονική τεχνογνωσία της Ελλάδας στον τομέα της αρχιτεκτονικής και όχι μόνο. Συνεπώς, αντί να εκφραζόμαστε όπως θέλουμε για οποιοδήποτε θέμα, θα ήταν καλό να επικεντρωθούμε στο στρατηγικό σκέλος της υπόθεσης και να αναδείξουμε με τον πρέποντα τρόπο, όχι μόνο τι επιδιώκουμε αλλά και τι διεκδικούμε με το νέο Μουσείο της Ακρόπολης για την Ελλάδα. Μόνο έτσι η δημιουργία της ανθρωπότητας δεν θα πέσει στα χέρια της κοινωνίας της αδιαφορίας.