2057 - Οι μαθητές του μέντορα

N. Lygeros

Μέσω του ζευγαριού δάσκαλος-μαθητής υπάρχει ένας αποτελεσματικός τρόπος να επινοήσουμε την έννοια του μέντορα. Και αυτός είναι ο κύριος λόγος της ύπαρξης μελετών με αυτό το θέμα. Το πρόβλημα, που δεν παρουσιάζεται ως πρόβλημα, είναι ο μαθητής και όχι ο δάσκαλος. Ακόμα και αν υπάρχει μία συμβιβαστική λύση για την επιλογή των χαρακτηριστικών του δασκάλου, οι παιδαγωγικές έρευνες δεν αγγίζουν την προσωπικότητα του μαθητή για λόγους πολιτικούς. Προτιμούν να θεωρούν ότι κάθε άτομο μπορεί να είναι ένας μαθητής εκ φύσης αλλά και εξ ορισμού. Για να διευκρινίσουμε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να κάνουμε χρήση του ζευγαριού Καθηγητής-Φοιτητής. Αυτό το ζευγάρι, το οποίο είναι θεσμοποιημένο, μας επιτρέπει να καθορίσουμε την έννοια του μαθητή μέσω του φοιτητή. Πολλοί πιστεύουν ότι κάθε άτομο μπορεί να είναι μαθητής αλλά όχι φοιτητής. Στην πραγματικότητα, η ιδιότητα του φοιτητή είναι μόνο και μόνο θεσμική. Και αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να γίνει φοιτητής αρκεί να προσαρμοστούν τα πανεπιστήμια. Ενώ ο μαθητής, ως ιδιότητα, δεν είναι προσιτός σε όλους. Με τα χαρακτηριστικά του μέντορα, έχουμε πάντα τα χαρακτηριστικά του μαθητή δίχως αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να είναι τα ίδια. Ο μέντορας, όπως και ο μαθητής, δεν έχει νόημα δίχως το άλλο στοιχείο. Πρέπει να πάψουμε να έχουμε μια διαχωριστική και αναλυτική προσέγγιση αυτών των δύο στοιχείων, διότι δεν είναι το οντολογικό πλαίσιο που μας ενδιαφέρει αλλά το τελεολογικό. Ακόμα και η ορολογία του διπολικού ασύμμετρου δυναμικού συστήματος δεν επαρκεί αν δεν επινοήσουμε ολιστικά το σύστημα. Δεν αρκεί να θεωρούμε ότι ο δάσκαλος είναι το συμπληρωματικό στοιχείο του μαθητή, διότι αυτό υπονοεί ότι ξέρουμε το σύστημα, ενώ δεν το μελετούμε. Το ζευγάρι δάσκαλος-μαθητής λειτουργεί ως μια δυναμική σχέση που εξελίσσεται μέσα στον χρόνο αλλά βρίσκεται εκτός ισορροπίας, για να έχει τις ιδιότητες της πολυπλοκότητας και της πολυμορφίας μέσω της ποικιλίας, όπως το ανέδειξε ο Prigogine. Όμως ενώ υπάρχει αυτό το δυναμικό πλαίσιο δεν προσπαθούμε να το κατανοήσουμε και το επιμερίζουμε. Αυτό δεν προσφέρει τίποτα το ουσιαστικό ακόμα και αν υπάρχουν πάμπολλα προγράμματα για μέντορες και τίποτα για μαθητές. Η γεωμετρία του χώρου του μέντορα και του μαθητή διαμορφώνει το δυναμικό πεδίο του συμπλέγματος. Ο ελκυστής δεν έχει δυναμικό νόημα δίχως σώμα. Παραμένει γεωμετρία. Με άλλα λόγια, είναι εν δυνάμει το ον του έργου. Δίχως έργο όμως, το ον δεν μπορεί ν’ αποδείξει την ύπαρξη ιδιοτήτων. Και το ίδιο ισχύει και για το σώμα που δεν βρίσκεται σε μία δεξαμενή έλξης. Δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με ένα σύνολο δύο στοιχείων, αλλά με μία ομάδα που έχει μια δομή. Η δομή της αποτελείται από τη γεωμετρία της και το δυναμικό. Τα στοιχεία από μόνα τους ακόμα και με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά δεν επαρκούν για να δώσουν ολικές πληροφορίες περί της ομάδας. Με άλλα λόγια, η απομόνωσή τους εκφυλίζει την ομάδα. Όλο το πρόβλημα δεν είναι ο μέντορας ή ακόμα και ο μαθητής, αλλά η δομή της ομάδας του συμπλέγματος. Η δράση είναι απαραίτητη, διότι τα στοιχεία είναι συνδεδεμένα τελεολογικά. Κατά συνέπεια, ας προσεγγίσουμε ολιστικά τους μαθητές του μέντορα.