2026 - Γενοκτονία και Ηρωισμός

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά

Για τη διάπραξη της γενοκτονίας των Αρμενίων, το τουρκικό καθεστώς προσπάθησε να τους απανθρωπίσει, όπως έκαναν αργότερα οι Ναζί ενάντια των Εβραίων, προκειμένου να αποφύγουν την κριτική μιας ανθρώπινης σφαγής. Αυτή η διαδικασία δεν μας εκπλήσσει από ένα βάρβαρο σύστημα που θεωρεί τους εχθρούς του ως υπανθρώπους. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή έχει άλλες επιπτώσεις, οι οποίες είναι πιο ανατρεπτικές και μολύνουν τις σχέσεις εντός και εκτός της κοινότητας. Μία από τις πιο αρνητικές συνέπειες είναι η δημιουργία ενός γενικευμένου συμπλέγματος κατωτερότητας. Συχνά, κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων ή των συζητήσεων μας ακούμε Αρμένιους να λένε ότι κανείς δεν μπορεί να αγωνιστεί ενάντια στην βαρβαρότητα του τουρκικού καθεστώτος και η ύπαρξη της γενοκτονίας είναι η καλύτερη απόδειξη. Αυτή η προσέγγιση είναι όχι μόνο αντίθετη με στρατηγικούς όρους, αλλά επίσης και ψυχολογικούς. Αναλογιζόμενοι ότι οι Αρμένιοι είναι λιγότερο ισχυροί από τους Τούρκους, είναι μια μορφή αυτο-ρατσισμού. Οι Αρμένιοι δεν έχουν γεννηθεί για να είναι θύματα των Τούρκων. Ο αρμενικός πολιτισμός δεν είχε στόχο να γίνει μια υποδειγματική περίπτωση θύματος. Ο Αρμένης δεν ήταν θύμα, αλλά ένας αθώος. Το σύμπλεγμα κατωτερότητας που αναπτύχθηκε από αρκετούς από εμάς προέρχεται ανάμεσα σε άλλα από μία πολιτιστική έλλειψη με ιστορικούς όρους. Η ίδια η γενοκτονία δεν είναι μια απλή απαρίθμηση αρνιών που το τουρκικό καθεστώς οδήγησε στη σφαγή. Υπήρχαν κινήματα αντίστασης και δεν είναι επειδή τα κινήματα απέτυχαν που δεν είχαν καμία αξία. Όπως δεν ζητάμε από το σύνολο του πληθυσμού να είναι αντιστασιακοί, δεν μπορούμε να ζητάμε από όλους τους μαχητές να είναι ήρωες. Έτσι είναι φυσικό οι αντιστασιακοί είναι λίγοι και οι ήρωες σπάνιοι. Παρόλα αυτά οι πράξεις ηρωισμού υπάρχουν και αποτελούν έτσι την απόδειξη της αξίας του αρμενικού λαού. Και ακόμα πιο πρόσφατα, οι Αρμένιοι έχουν αποδείξει από την αξία των μαχητών τους ότι δεν είχαν τίποτα να αποδείξουν από την άποψη της ανθρώπινης αξίας. Εάν η γενοκτονία εξολόθρευσε τόσους Αρμένιους δεν είναι επειδή ήταν κατώτερης ποιότητας ή δεν υπερασπίζονταν αποτελεσματικά. Ο κύριος λόγος είναι ότι οι Αρμένιοι ήταν άμαχοι. Δεν ήταν ούτε πολεμιστές, ούτε άνθρωποι των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών. Τα γεγονότα έχουν συνδεθεί μέσα στην παρανόηση που οφείλεται στην απόλυτη παραπληροφόρηση. Παρά το γεγονός ότι οι θύλακες αντίστασης υπήρχαν και είναι λυπηρό να βλέπουμε πώς μας είναι άγνωστοι. Για να φέρει έναν αγώνα, ακόμη και αν αυτός είναι της ειρήνης μέσω της αναγνώρισης και της διαδικασίας διόρθωσης, ο αρμενικός λαός και τα παιδιά του πρέπει να έχουν σημεία αναφοράς, παραδείγματα και πρότυπα. Ο αρμενικός πολιτισμός είναι πλούσιος σε ιστορία, αλλά ποιος είναι υπεύθυνος να το μάθει στα παιδιά μας; Δεν είναι αρκετό να τους μιλάμε για τα θύματα. Θα πρέπει να γνωρίζουν τους αθώους και τους δίκαιους, τους αντιστασιακούς και τους ήρωες. Πρέπει να αγωνιστούμε ενάντια σε αυτό το σύμπλεγμα κατωτερότητας με όλα τα μέσα, διότι είναι εξαιρετικά επιβλαβές για τον σκοπό. Αυτό θα επιτρέψει ανάμεσα σε άλλα να δούμε παλιούς μαχητές πιο πρόσφατων αγώνων, συνεχιστές της αρμενικής ιστορικής κληρονομιάς και όχι μόνο ανθρώπους που θεωρούνται ξεπερασμένοι από τα γεγονότα, από τα άτομα που δεν μπορούν να φέρουν εις πέρας μια μάχη.