1475 - Πολιτικές αποφάσεις και διαπραγματευτικό πλαίσιο

Ν. Λυγερός

Με τα σημερινά διπλωματικά δεδομένα δεν θεωρούμε πια ότι οι πολιτικές αποφάσεις είναι σημαντικές αν δεν έχουν άμεσες πρακτικές εφαρμογές. Αυτό όμως το μοντέλο δεν στέκει όταν βρισκόμαστε σε διαπραγματευτικό πλαίσιο. Διότι τότε όλα τα γεγονότα έχουν επιπτώσεις. Η μεγάλη διαφορά με τα κλασικά δεδομένα προέρχεται από την ιδέα του εικονικού. Οι διαπραγματεύσεις όσο δεν υπάρχει υπογραφή από τα δύο μέρη λειτουργούν δυναμικά. Το στατικό στοιχείο δεν μπορεί παρά να είναι τελικό. Στο ενδιάμεσο, οι διαπραγματεύσεις επηρεάζονται από όλες τις αποφάσεις και ειδικά τις πολιτικές.

Τα ψηφίσματα της Ευρωβουλής ακολουθούν αυτό το νοητικό σχήμα. Ενώ τυπικά δεν αλλάζουν τίποτα όσον αφορά στην ημερομηνία έναρξης, δημιουργούν ένα δυναμικό πεδίο για τις διαπραγματεύσεις της ένταξης. Το πεδίο αυτό, με την ύπαρξή του αναγκάζει την αναθεώρηση όλου του συστήματος. Το θέμα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων που είναι φαινομενικά τυπικό ως διαδικασία για έναν εξωτερικό παράγοντα, είναι ριζοσπαστικό για την τουρκική νοοτροπία. Διότι όλη η βάση του τουρκικού στοιχείου στηρίζεται στη γενοκτονία των Αρμενίων και όχι μόνο. Συνεπώς η αναγνώριση από την Τουρκία σημαίνει de facto μια αναίρεση της οντολογίας της. Ακόμα και κάτι που είναι αντικειμενικά ουδέτερο εκτός πλαισίου, μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά εντός. Το ίδιο ισχύει και για την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρέπει λοιπόν στρατηγικά να χρησιμοποιούμε ακόμα και τα αυτονόητα αν με την ύπαρξή τους ενοχλούν τον αντίπαλό μας σε μια διαπραγμάτευση. Εφόσον η επίτευξη αυτού του στόχου ανήκει στα κριτήρια της σωστής στρατηγικής κίνησης. Επιπλέον αφού υπάρχει ανταπόκριση, δεν πρέπει να υποτιμούμε την κίνηση προβάλλοντας ότι είναι απλώς μια διπλωματική φάση ή μια πολιτική απόφαση. Διότι αν κάτι που θεωρούμε ανούσιο και αυτονόητο προκαλεί αντιδράσεις στον αντίπαλο, είναι τελικά χρήσιμο. Το ίδιο ισχύει βέβαια και για την αναβολή της ψηφοφορίας για την έκθεση Μπροκ που συνιστά την υπογραφή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας σύνδεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία. Όπως η Τουρκία δεν δεσμεύτηκε ότι δεν θα συνάψει τη μεμονωμένη δήλωσή της, δεν υπάρχει λόγος να μην υποστεί ένα πολιτικό κόστος. Δεν μπορούμε απλώς να εξετάζουμε τις κινήσεις της δίχως να παίρνουμε πρωτοβουλίες. Υπάρχει ένα δυναμικό πεδίο που πρέπει να χρησιμοποιηθεί ενεργητικά για να ασκήσουμε πιέσεις έτσι ώστε η Τουρκία να αλλάξει πραγματικά τη συμπεριφορά της αν όντως το θέλει και αν όντως είναι ικανή να το κάνει.