1430 - Ιστορία και αμαρτία

Ν. Λυγερός

Στις 14 Μαΐου 1914, ο υπουργός των Εσωτερικών, Ταλαάτ πασά, δίνει την εξής μυστική διαταγή: «Είναι επείγον, για πολιτικούς λόγους, όπως οι Έλληνες κάτοικοι των μικρασιατικών παραλίων υποχρεωθούν να εκκενώσουν τα χωριά τους και να εγκατασταθούν στους νομούς του Ερζερούμ και της Χαλδαίας. Αν αρνούνται να μετακινηθούν στα υποδεικνυόμενα μέρη, παρακαλείστε να δώσετε προφορικές οδηγίες στους μουσουλμάνους αδελφούς μας, ώστε να εξαναγκάσουν τους Έλληνες με κάθε είδους βιαιοπραγίες, να εκπατρισθούν μόνοι τους, με δική τους πρωτοβουλία. Στην περίπτωση αυτή μην ξεχάσετε να πάρετε απ’ αυτούς τους εκτοπιζομένους δηλώσεις ότι εγκαταλείπουν τις εστίες τους με εντελώς δική τους πρωτοβουλία.»

Όταν επιπλέον θυμόμαστε ότι ο Ταλαάτ πασά είναι ένας από τους κυριότερους υπεύθυνους της γενοκτονίας των Αρμενίων, είναι πια δύσκολο να πιστέψουμε ότι ο αφανισμός κάθε μη τουρκικού στοιχείου δεν ήταν προγραμματισμένος και ότι δεν ανήκε σε ένα γενικό και κρατικό σχεδιασμό. Τίποτα δεν έγινε αυθόρμητα. Κάθε κίνηση του τουρκικού συστήματος είχε πάντα τον ίδιο σκοπό. Δυστυχώς οι άνθρωποι που το αντιλήφθηκαν ήταν πολύ σπάνιοι και δεν μπόρεσαν να πείσουν τους δικούς μας και γι’ αυτόν τον λόγο ζήσαμε τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονής μας εποχής. Η γενοκτονία των Αρμενίων και των Ποντίων ανήκουν στο ίδιο πλαίσιο όπως το αποδεικνύουν τώρα τα ιστορικά έγγραφα. Δεν είναι όμως μοναδικές.

Το πρόβλημα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας αν και φαινομενικά τυπικό και διαδικαστικό, ανήκει στην πραγματικότητα στο ίδιο πλαίσιο, στην ίδια τακτική. Δεν πρέπει να το απομονώσουμε από την ιστορική πραγματικότητα. Διότι είναι η φυσιολογική συνέχεια της ίδιας προσπάθειας που αναφέρεται στην ιδεολογία που ανέδειξε το ναζιστικό καθεστώς. Όχι μόνο η ίδια χώρα πρέπει να είναι «καθαρή» μα χρειάζεται επιπλέον έναν «χώρο ζωτικό», ο οποίος είναι η Κύπρος, το Αιγαίο και η Θράκη. Τώρα όπως αυτός ο χώρος ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι φυσιολογικό για την Τουρκία και την αδιάλλακτη τακτική της να διεκδικήσει και σε αυτόν μια θέση. Με αυτόν τον τρόπο, θέλει η Τουρκία να ελέγξει εσωτερικά αυτό που θεωρεί τον χώρο της. Αυτό το δόγμα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε ως Ευρωπαίοι πολίτες που ανήκουν σε έναν θεσμό βασισμένο στα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν μπορούμε ν’ αποδεχτούμε τη θέληση της Τουρκίας για οικονομικούς λόγους που δεν υπάρχουν εφόσον οι συμβάσεις λειτουργούν ήδη. Το ανατολικό ζήτημα ενσωματωμένο μέσα στο ιστορικό πλαίσιο θέτει το πρόβλημα της οντολογίας μας και γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό.