1301 - Η επαναφορά της αναγνώρισης

Ν. Λυγερός

Οι συμφωνίες δημιουργούν ημερομηνίες και οι ημερομηνίες συμφωνίες. Όμως υπάρχουν και οι επιπτώσεις, οι οποίες είναι βαρυσήμαντες. Και κάποτε είναι ακόμα πιο σημαντικές και από τις συμφωνίες. Μια τυπική συμφωνία μπορεί να έχει μια πολύ πρακτική επίπτωση. Και αυτή η επίπτωση γίνεται το σημείο αναφοράς.

Με το θέμα της αναγνώρισης της Κύπρου και με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, η Τουρκία εισχωρεί σε ένα δύσκολο πεδίο όπου η διπλωματία δεν αρκεί. Και βλέπουμε ότι αυτή η τυπική αναγνώριση μέσω του πρωτοκόλλου ανοίγει περίπλοκους δρόμους. Η ανάλυση είναι όμως απλή. Το κέρδος της δεκεμβριανής διαπραγμάτευσης εκμηδενίζεται δίχως την υπογραφή του πρωτοκόλλου. Αυτό αναδεικνύει βέβαια και την κίνηση της κυπριακής δημοκρατίας. Διότι αν και φαινομενικά ήταν ασήμαντη για τους μη ειδικούς, η πραγματικότητα επανέρχεται και διευκρινίζει το βάρος της σημασίας της. Ενώ ήταν εύκολο τον Δεκέμβριο να δημιουργηθεί ένα προφορικό πλαίσιο έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί για εσωτερική κατανάλωση της Τουρκίας, όταν έρχεται η ώρα της υπογραφής τα πράγματα δυσκολεύουν διότι το στρατιωτικό βλέμμα του βαθέος κράτους εμφανίζεται. Και αυτό σημαίνει με τα λόγια της στρατηγικής ότι τέλειωσε η παράσταση. Το θέατρο έχει το δικό του πλαίσιο όπως και οι ηθοποιοί. Όμως οι κυβερνήσεις έχουν ανάγκη από πολιτικούς που έχουν σχέση με την πραγματικότητα ειδικά όταν αυτή είναι ευρωπαϊκή. Η απουσία της ελληνικής διπλωματίας αν και αναμενόμενη σε αυτήν την περίπτωση δεν είναι απαραίτητα καταδικαστική εφόσον μπορεί να χρησιμοποιήσει το κυπριακό πρόσχημα. Διότι ακόμα και αν δεν έπαιξε τον δεοντολογικό της ρόλο, πρέπει τουλάχιστον να παίξει τον στρατηγικό της. Το θετικό στοιχείο, όχι στον τομέα της αξιολογίας βέβαια, είναι ότι το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο από την ελληνική πλευρά δίχως το «κόστος» της διεκδίκησης. Ευτυχώς όμως που η κυπριακή κυβέρνηση δεν το σκέφτηκε με τον ίδιο τρόπο. Διότι τώρα δεν θα υπήρχε καν πλαίσιο διαπραγμάτευσης.

Μέσω αυτής της ανάλυσης του θέματος συνειδητοποιούμε ότι είναι η υλοποίηση μιας συμφωνίας που είναι σημαντική και παίζει τον ουσιαστικό ρόλο της υπόθεσης. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας όπως κάθε άλλος τεχνητός πολιτικός μπορεί να λέει ό,τι θέλει, δεν μπορεί όμως να κάνει ό,τι θέλει διότι το βαθύ κράτος υπάρχει θέλει δεν θέλει για τους μη ειδικούς και ανήκει σε αυτό για τους ειδικούς. Μπορεί η προεδρία, η τωρινή, να μην είναι ιδανική για τέτοιου τύπου διαπραγματευτικά πλαίσια, όμως παραμένει προεδρία και πρέπει να αντιπροσωπεύει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα και μόνο αυτά. Και το θέμα της αναγνώρισης της κυπριακής δημοκρατίας είναι απλό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, συνεπώς το πεδίο μπορεί να είναι κρίσιμο παραμένει όμως ξεκάθαρο. Ενώ για την ανατολική υποψηφιότητα τα πράγματα είναι πια αντικειμενικά δύσκολα εφόσον υπάρχει το πλαίσιο της υλοποίησης. Η θέση μπορεί να είναι διπλωματική ως ένα όριο διότι υπάρχει πάντα ο περιορισμός του βαθέος κράτους. Και αυτός ο περιορισμός καθορίζει σχεδόν όλα τα όρια της διαπραγμάτευσης. Πρέπει λοιπόν να παίξουμε αυτό το παίγνιο ορθολογικά αν θέλουμε πράγματι να αλλάξουμε τα δεδομένα.