1227 - Ευρώπη και Έθνη

Ν. Λυγερός

Η συνθήκη του ευρωσυντάγματος ανέδειξε με την ύπαρξή της μη συγκροτημένους προβληματισμούς. Η χρήση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τοπικούς και κομματικούς ακόμα και εθνικούς σκοπούς είναι περίπλοκη ως προς τις επιπτώσεις που προκαλεί και επικίνδυνη ως προς το ευρωπαϊκό όραμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι ούτε ένα απλό σύνολο μη συσχετιζόμενων εθνών ούτε μια οργάνωση προνομιούχων. Δομικά είναι ριζικά διαφορετική. Δεν αποτελεί ένα εθνικό και γραφειοκρατικό σύστημα. Δεν είναι ούτε μια τεχνοκρατική ομάδα. Αποτελεί ένα καταλυτικό πλαίσιο εξέλιξης για όλους τους λαούς που συμπεριλαμβάνει. Δεν εξετάζει μόνο τα κράτη εφόσον λειτουργεί και κομματικά και με το θεσμικό σύστημα των lobbies . Συνεπώς εκφράζεται και διαφορετικά. Επιπλέον το σύμβολό της είναι η ένωση μέσω της διαφορετικότητας. Πράγμα το οποίο αντικρούει εξ ορισμού την κλασική ιδέα του κράτους. Μια από τις πολλαπλές επιπτώσεις αυτής της ιδέας είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βοηθά και τις γλώσσες και τις μειονότητες που την αποτελούν. Αυτή η επιλογή εξασφαλίζει τη μη ύπαρξη ενός μονοπωλίου του τύπου των Η.Π.Α. Είναι λοιπόν φυσιολογικό να παρουσιάζεται ως ο χώρος των εθνών. Τα δημοψηφίσματα ανέδειξαν την ιδέα ότι εύκολα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για λόγους που δεν αφορούν άμεσα την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά την κρατική και θεσμική οντότητα όπου διεξάγονται. Πρέπει λοιπόν να τα αναλύουμε προσεχτικά και όχι μόνο με έναν διπολικό τρόπο. Εμπεριέχουν πολλαπλές κοινωνιολογικές πληροφορίες που συσχετίζονται με την τοπική κυβέρνηση. Έτσι τα ίδια τα δημοψηφίσματα αποδεικνύουν ότι είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί το πλαίσιο λειτουργίας διότι δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό με 25 χώρες. Επιπλέον ο προβληματισμός που γεννήθηκε είναι η αξία των αποτελεσμάτων όσο αφορά στην εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διότι η ανάμειξη των εθνικών προβλημάτων στο ευρωπαϊκό επίπεδο αλλοιώνει την ουσία του δημοψηφίσματος. Το δημοψήφισμα εμπεριέχει με αυτόν τον τρόπο και στοιχεία θεμελιώδους αποχής αλλά και εθνικιστικά. Αυτό το φαινόμενο δείχνει ότι το δημοψήφισμα πρέπει να γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αλλιώς οι αποφάσεις πρέπει να παρθούν στις εθνικές βουλές που είναι λιγότερο ευάλωτες. Ένα άλλο μάθημα όσον αφορά στο πολιτικό είναι οι επιπτώσεις των αποτελεσμάτων. Αν και αρχικά τα δημοψηφίσματα ήταν η ελεύθερη έκφραση του λαού για να αλλάξει την κυβέρνηση που δεν τον ικανοποιεί, αντιλαμβανόμαστε ότι ακόμα και αν υπάρχουν τοπικές και εσωτερικές τροποποιήσεις, στην ουσία δεν αλλάζει τίποτα. Η νέα κυβέρνηση ανήκει και πάλι στο ίδιο κόμμα. Είναι ακόμα πιο πιστή και πιο κλειστή. Με άλλα λόγια ενώ η εθνική πολιτική δεν αλλάζει παρά μόνο εικονικά, η συνθήκη επηρεάζεται και θέτει σε κίνδυνο το ίδιο το ευρωσύνταγμα που είναι αναγκαίο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και όπως εμείς διαθέτουμε μερικά αντιδραστικά αντανακλαστικά ως προς την Ευρώπη, πρέπει να εξετάσουμε το θέμα με έναν αντικειμενικό και αποτελεσματικό τρόπο, αν θέλουμε πράγματι μια Ευρώπη που θα μας προστατέψει από μια ακραίως φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση σε έναν χώρο αποκλειστικά οικονομικό. Βρισκόμαστε στο στάδιο της πολιτικής ένωσης και γι’ αυτό δεν πρέπει να χάσουμε τον σκοπό μας.