893 - Οι εφευρέσεις των αρχαίων Ελλήνων

Ν. Λυγερός

Οι εφευρέσεις των αρχαίων Ελλήνων συσσωρεύονται σε τρία σημεία τα οποία αποτελούνται από τις έννοιες της επιστήμης, της δημοκρατίας και του ολυμπισμού. Η κάθε μια από αυτές ασχολείται με το πνεύμα, το σύνολο των ανθρώπων και το σώμα. Και οι καινοτομίες δεν ανήκουν αποκλειστικά σε ένα μοναδικό τομέα όπως θα ήταν αναμενόμενο από την κοινή λογική. Διότι οι κινήσεις ζουν σε κάθε πλαίσιο.

Τα νοητικά σχήματα του πνεύματος δημιουργούν τα θεμέλια της σκέψης και οι επεκτάσεις τους τα όριά της. Οι δημοκρατικές αρχές ως βάση των ανθρωπίνων σχέσεων προσφέρουν την ελευθερία της άποψης. Έτσι και οι κινήσεις του σώματος ανοίγουν τους ορίζοντες του δεδομένου όσον αφορά στην πολυπλοκότητά του.

Όλες αυτές οι κινήσεις λειτουργούν μέσα στο χώρο της μνήμης και στηρίζονται πάνω στη διαχρονικότητα των αρχαίων ελληνικών αξιών. Ο συνδυασμός τους επιτρέπει το συναγωνισμό εκτός πολεμολογικού πλαισίου και επικεντρώνεται στην ιδέα και το ιδανικό της ειρήνης.

Επιπλέον ο κάθε τομέας έχει σχέση με την πολυπλοκότητα της πράξης. Στον τομέα του πνεύματος, η πολυπλοκότητα παρουσιάζεται ως δεδομένη και το ίδιο ισχύει και με τον τομέα της δημοκρατίας όταν αφορά μαζικά συστήματα. Στον ολυμπισμό δεν είναι όμως τόσο εμφανές. Ενώ στην πραγματικότητα, οι κανόνες που καθορίζουν ένα άθλημα προσφέρουν ταυτόχρονα ένα πεδίο στην ελευθερία και την καινοτομία. Ένα από τα ομορφότερα παραδείγματα είναι το άλμα εις ύψος με την εφεύρεση του Dick Fosbury.

Το κοινό στοιχείο των εφευρέσεων των αρχαίων Ελλήνων δεν είναι μόνο η αλήθεια, δηλαδή η μη λήθη, αλλά και η ομορφιά της. Δεν είναι μόνο η ομορφιά εκείνου που θυμάται μα η ομορφιά εκείνου που δεν ξεχνά. Είναι η ομορφιά της αντίστασης που μας χαρακτηρίζει. Αυτήν την κληρονομιά μας άφησαν οι προγόνοι μας. Αυτήν την κληρονομιά πρέπει ν’ αφήσουμε και στους απογόνους μας.