4341 - Περί του Αρτσάχ και του δημοψηφίσματος

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Κάτια Ρωσσίδου

Δεν πρέπει να παρασυρόμαστε, η πρόταση για νέο δημοψήφισμα για το Αρτσάχ δεν είναι απλώς μια απάτη, αλλά ένα πραγματικός διπλωματικός χειρισμός. Ο πληθυσμός του Αρτσάχ έχει ήδη αποφασίσει, μέσω του δημοψηφίσματος, για την εθνική του μοίρα, άρα αυτή η πρόταση είναι αβάσιμη. Το Αρτσάχ, έχοντας επιλέξει, διαθέτει Σύνταγμα και εκλελεγμένο Πρόεδρο με καθολική ψηφοφορία. Αφότου απέκτησε την de facto ανεξαρτησία του, το Αρτσάχ δεν έχει απλώς αποδείξει την αγωνιστικότητά του, αλλά επίσης την αποτελεσματικότητά του στη διαχείριση της εδαφικής του υπεροχής. Η κυβέρνηση είναι σταθερή και οι θεσμοί έχουν ήδη καθιερωθεί. Το Αρτσάχ αναπτύσσεται φυσιολογικά όχι μόνο ως μία αυτόνομη δημοκρατία, αλλά ως μία ανεξάρτητη δημοκρατία, και τούτο μέσα σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο. Κανένα επιχείρημα δεν δικαιολογεί τη διενέργεια ενός νέου δημοψηφίσματος που προσπαθούν να επιβάλουν δια της βίας και όχι λόγω μιας οποιασδήποτε ανάγκης. Αν οι Αρμένιοι του Αρτσάχ ζουν ειρηνικά, το οφείλουν στο ότι το Αρτσάχ επιμένει να υπάρχει σε πείσμα των πάντων. Έτσι οι προσπάθειες των Αζέρων όσον αφορά στο θέμα ενός νέου δημοψηφίσματος δεν ξεγελούν κανένα. Πολύ απλά, επιδιώκουν να ανακτήσουν αυτά που έχασαν με την αλαζονεία τους. Δεν αισθάνονται αρκετά δυνατοί για να αντιμετωπίσουν εκ νέου και μετωπικά τους Αρμένιους αγωνιστές και προσπαθούν να πετύχουν τους σκοπούς τους με υπονομευτικούς τρόπους. Μόνο που οι αγωνιστές του Αρτσάχ δεν πέθαναν και το πνεύμα τους επαγρυπνεί διαρκώς πάνω στην προγονική γη. Δεν πρόκειται, λοιπόν, για ένα μισοκοιμισμένο πληθυσμό που μπορεί να ξεγελαστεί. Κανείς στο Αρτσάχ δεν εμπιστεύεται τις διπλωματικές λύσεις, διότι όλοι γνωρίζουν ότι στη διπλωματία η φωνή του δυνατότερου υπολογίζεται διπλή. Για την αρμενοσύνη, δεν επιτρέπεται να χάνει τη γη της σ’ ένα διπλωματικό παιχνίδι, ενώ έχει απελευθερωθεί χάρις στις θυσίες της αντίστασης των Αρμενίων. Οι διαπραγματεύσεις δεν είναι τόσο εύκολες όπως το είχε προεξοφλήσει η ομάδα Minsk, διότι στην τελική ανάλυση, απέναντι στους αγωνιστές που δεν έχουν πια τίποτα να χάσουν, είναι δύσκολο να είσαι φανερά άδικος. Αντιθέτως, η πρόταση για δημοψήφισμα δίνει μια υπεκφυγή διότι αν γίνει αποδεκτή και ακολουθήσει μαζική άφιξη των Αζέρων, τότε θα μιλάμε για κυρίαρχη στρατηγική εφόσον δεν θα είναι δυνατή καμία ανατροπή. Η πληθυσμιακή κυριαρχία θα οδηγήσει στη στρατηγική κυριαρχία. Η απουσία αυτού του οράματος στο μέσο όρο θα αποβεί μοιραία για το αρμενικό ζήτημα στο Αρτσάχ. Πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από τη ναπολεόντεια αρχή που λέει, η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η επίθεση ήδη έγινε και ότι πρέπει να ακολουθήσουμε την άλλη αρχή: η καλύτερη επίθεση είναι η αντεπίθεση. Έχουμε όλα τα στοιχεία για να το κάνουμε. Η πρόταση για δημοψήφισμα δεν είναι παρά μία απλοϊκή απόπειρα για να βγουν οι Αζέροι από το αδιέξοδο. Όμως το αρμενικό μονοπάτι είναι άλλο. Ας προβάλουμε, λοιπόν, το πρόβλημα του πληθυσμού και ας εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητα μετατόπισης πληθυσμού. Τέλος, ας επιβεβαιώσουμε σθεναρά ότι το Αζερμπαϊτζάν το ίδιο αποδέχεται επίσημα ότι είναι ανίκανο να υπερασπίσει τα δικαιώματα του πληθυσμού στο Αρτσάχ. Δεν χρειάζεται τίποτα άλλο για να αποδειχτεί ο υπονομευτικός χαρακτήρας της πρότασης για δημοψήφισμα.