3874 - Ολιστική προσέγγιση του έργου του Leonardo da Vinci και νέα αποτελέσματα

Ν. Λυγερός

Η ολιστική προσέγγιση του Νίκου Λυγερού του έργου του Leonardo da Vinci αναδεικνύει την ιδιοφυΐα του. Η συμβατική μελέτη του Leonardo da Vinci, επιμερισμένη σε τομείς δεν επέτρεπε την ανακάλυψη θεμελιακών νοητικών σχημάτων της σκέψης του. Ενώ αυτή είναι ριζικά βασισμένη πάνω στην έννοια της διακλαδικότητας. Ο πυρήνας της προσέγγισης του Νίκου Λυγερού είναι τα χειρόγραφα του Leonardo da Vinci. Μόνο εκεί βρίσκεται όλη η καταγραμμένη κατασκευή δομών της δημιουργικότητάς του. Σε αυτό το πλαίσιο δεν διαχώρισε τις ανακαλύψεις, τις εφευρέσεις, τις μελέτες και τις αντιγραφές. Η σκέψη του Leonardo da Vinci δεν είχε ως κύριο σκοπό την πρωτοτυπία όπως το θεωρούσαμε παλαιότερα. Τον ενδιαφέρει μόνο και μόνο η αλήθεια της φύσης, την οποία θεωρεί ως μοναδικό δάσκαλο. Αυτή η ολιστική προσέγγιση υπερπηδά την παγίδα της εξειδίκευσης και του εγκυκλοπαιδικού τεχνάσματος. Το κυριότερο της πρόβλημα στην εφαρμογή είναι η αναγκαιότητα μεγάλης μνήμης από την πλευρά του ερευνητή που δεν μπορεί πια να μελετήσει γραμμικά το έργο του Leonardo da Vinci. Η δεύτερη δυσκολία και η πιο σημαντική αφορά κατ’ εξοχήν τη νοημοσύνη του ερευνητή εφόσον δεν επαρκεί μια βάση δεδομένων ούτε η προσέγγιση expert system. Το τεχνικό υπόβαθρο της ολιστικής προσέγγισης του Νίκου Λυγερού είναι η θεωρία του Rodney Brooks στη ρομποτική και η θεωρία του John Nash στο διαπραγματευτικό πλαίσιο. Κατά συνέπεια, τα στοιχεία των χειρογράφων του Leonardo da Vinci δεν μελετούνται αναλυτικά αλλά συνθετικά, ούτε συγχρονικά αλλά διαχρονικά για να ενσωματωθεί η εξέλιξη της σκέψης του. Έτσι κάθε λεπτομέρεια των χειρογράφων ερμηνεύεται ως ένα γεγονός στην κυβερνητική νοόσφαιρα του Leonardo da Vinci, το οποίο δεν έχει νόημα από μόνο του αλλά μόνο σε συνδυασμό με τα άλλα. Με αυτόν τον τρόπο, άρχισε η αποκωδικοποίηση των νοητικών δομών του Leonardo da Vinci δίχως το διαχωρισμό των τομέων. Αλλιώς δεν θα ήταν δυνατόν να αναδειχθεί ένα νοητικό σχήμα του Leonardo da Vinci που βρίσκουμε στην ανατομία, στη ζωγραφική, στα μαθηματικά και στη μηχανική του. Επιπλέον, οι μελέτες του Leonardo da Vinci δεν παρουσιάζονται πλέον με τον αυθαίρετο χαρακτήρα του παρελθόντος. Η ολιστική προσέγγιση του Νίκου Λυγερού ερευνά τις συντονισμένες κινήσεις των νοητικών σχημάτων του. Ο συνδυασμός των κινήσεων δείχνει επιπλέον ότι δεν υπήρχε πάντα συντονισμός, διότι ο Leonardo da Vinci δεν έβρισκε απαραίτητα την οριστική λύση του προβλήματος που τον απασχολούσε αρχικά αλλά μεταπηδούσε σε άλλο γνωστικό πεδίο δράσης που ήταν βέβαια συναφές με το αρχικό αλλά διαφορετικό στην κατάληξή του. Στη διάλεξή του ο Νίκος Λυγερός ανέλυσε όσο πιο κατανοητά ήταν δυνατόν τις επινοήσεις του δασκάλου της Αναγέννησης και αυτό σε διάφορους εξειδικευμένους τομείς. Με αυτόν τον τρόπο, απέδειξε ότι η αποτελεσματικότητα της προσέγγισής του προέρχεται από την ανθεκτικότητά της έναντι των επιθέσεων της εξειδίκευσης. Τα γεγονότα της νοόσφαιρας του Leonardo da Vinci δεν λειτουργούν όλα μέσα σ’ ένα συνεργατικό πλαίσιο, ήταν λοιπόν αναμενόμενο να βρεθούν αποτελέσματα του τύπου της ισορροπίας του Nash παρά των παιγνίων μηδενικού αθροίσματος των Oskar Morgenstein και John von Neumann. Τα πιο ενδεικτικά παραδείγματα της προσέγγισης του Νίκου Λυγερού αφορούσαν τις έννοιες interpolation και extrapolation. Η όλη μελέτη ενίσχυσε την επιλογή του τίτλου της διάλεξης εφόσον πρόκειται πράγματι για ένα νέο μοντέλο νοημοσύνης που αντέχει όχι μόνο την ιδιομορφία της μεγαλοφυΐας αλλά και την ανωμαλία της ιδιοφυΐας με τη μαθηματική έννοια.