3230 - Ελαιόδεντρα και Φωτιά

N. Lygeros

Ο πόλεμος της φωτιάς και η ειρήνη της ελιάς είναι το οξύμωρο σχήμα που αποκαλύπτει η εθνική μας τραγωδίας. Έχουν καεί πάνω από τρία εκατομμύρια ελαιόδεντρα μόνο στο νομό Ηλείας. Όμως αυτό είναι μόνο η αρχή εφόσον θα υπάρξουν αλυσιδωτές αντιδράσεις πάνω στα ελαιουργεία, στην παραγωγή, στην πώληση και γενικότερα στην εργασία. Η κρίση θα χτυπήσει όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, αν δεν την αντιμετωπίσουμε άμεσα. Δεν είμαστε μόνο σε μια φάση όπου θα υποστούμε το φαινόμενο του μαστιγίου, διότι το πλήγμα δεν είναι μόνο τοπικό και δεν μεταφέρεται ομαλά στα δομικά στοιχεία. Εδώ η κρίση θα λειτουργήσει εκθετικά. Το πλήγμα δεν αφορά μόνο τη σοδειά για να απομονωθεί και να μη προκαλέσει επιπτώσεις. Αυτή η καταστροφή χτύπησε και το μέλλον της περιοχής. Δεκάδες στρέμματα, ελαιόδεντρα, θερμοκήπια, κτήματα δεν υπάρχουν πια. Μόνο αυτό είναι τώρα και σ’ αυτό το χώρο. Οι προεκτάσεις των καταστροφών λειτουργούν και στον χωροχρόνο. Κατά συνέπεια, αυτό είναι το πεδίο μάχης της αποκατάστασης και της ανασυγκρότησης. Τα ελαιόδεντρα δεν είναι μόνο δέντρα, είναι μια παράδοση, ένας ολόκληρος πολιτισμός. Και δεν μπορούμε να τα αντικαταστήσουμε με ευκολία. Τα κονδύλια θα πρέπει να ενισχύσουν προσπάθειες που θα βασίζονται πάνω στην ίδια ποικιλία. Αλλιώς υπάρχει φόβος ν’ αλλάξει ριζικά όλο το σύστημα της περιοχής. Και αυτή η αλλαγή φάσης χωρίς επιστροφή μπορεί να είναι και χειρότερη από την καταστροφή που προκάλεσε η τραγωδία της φωτιάς. Αυτή η πιθανότητα αποδεικνύει ότι η τραγωδία αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως ένα τοπικό φαινόμενο. Το ελαιόλαδο για την Πελοπόννησο είναι ένα σύμβολο που δεν πρέπει να καταντήσει στίγμα. Ακόμα και ο εφιάλτης σταματά όταν τελειώνει ο ύπνος. Πρέπει όμως να υπάρχει ένα όραμα. Τα νέα ελαιόδεντρα χρειάζονται τέσσερα χρόνια για την πρώτη απόδοση και δέκα για να φθάσουν στην προηγούμενη. Δίχως οικονομική ενίσχυση, το κόστος είναι αβάσταχτο. Με άλλα λόγια οι επενδύσεις πρέπει να γίνουν άμεσα αλλά συνοδευόμενες με διαχρονικά μέτρα συμπαράστασης του αγρότη. Αλλιώς δεν θ’ αντισταθεί στον οικονομικό πειρασμό της αλλαγής, όχι μόνο ποικιλίας που θα είχε ανάλογα προβλήματα απόδοσης, αλλά ολόκληρου του συστήματος. Τα ελαιόδεντρα αναδεικνύουν το πρόβλημα της ανθρώπινης επιλογής. Δεν μπορούμε να περιμένουμε θετικές εξελίξεις μόνο λόγω ανθρώπινης αξιοπρέπειας, διότι και αυτή έχει οικονομικό κόστος. Θα πρέπει ο κρατικός φορέας – αν έχει όντως νόημα – να βοηθήσει έμπρακτα κάθε προσπάθεια γνήσιας ανασυγκρότησης της περιοχής, προβάλλοντας ένα συγκριτικό πλεονέκτημα. Δεν μπορεί να μην υποστηρίξουμε τη βάση της μεσογειακής διατροφής, όταν αυτή έχει επηρεάσει όλη την Ευρώπη. Αν δίνουμε κάποια αξία στα διαχρονικά στοιχεία που μας χαρακτηρίζουν τότε θα πρέπει να το δείξουμε όχι μόνο πρακτικά αλλά και αποτελεσματικά. Τα ελαιόδεντρα δείχνουν τις ανάγκες μας και η ανάγκη δείχνει τα ελαιόδεντρα.