3118 - Περί της γεωστρατηγικής αναδίπλωσης της Ρωσίας

N. Lygeros

Σε αντίθεση με τα φαινόμενα, η Ρωσία βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. Αναμορφώνεται, βέβαια, βάσει του σοβιετικού της υπόβαθρου, αλλά όχι μόνο. Ήταν υποχρεωμένη να συνθέτει σύμφωνα με μια πραγματικότητα που δεν ανταποκρίνεται πλέον στους στόχους της. Τώρα πια έχει ξεπεράσει αυτήν τη φάση κατά την οποία οι στόχοι από μόνοι τους αποτελούσαν μια πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που ποτέ δεν υλοποιήθηκε παρά μόνο επινοήθηκε. Η Ρωσία αναθεωρεί τις σχέσεις της και τις εξαρτήσεις της. Δομείται όχι μόνο για να καλύψει κενά όπως επιμένουν να σκέφτονται ορισμένοι αναλυτές. Καθορίζει εκ νέου μια ιεραρχία αξιών μέσα σ’ ένα πλαίσιο που δεν ακολουθεί πια δογματικές αρχές. Σε γεωστρατηγικό επίπεδο, επιδιώκει μια σταθερότητα από χαμηλά διότι το να την επιβάλει αφ’ υψηλού δεν έχει νόημα. Στην ουσία, η γεωστρατηγική αναδίπλωση έγκειται πρώτα απ’ όλα σε μια διείσδυση στις παλιές δημοκρατίες, μερικών εκ των οποίων τα στρατηγικά δεδομένα τις καθιστούν εύκολους στόχους. Όμως αυτό το χαρακτηριστικό είναι γενικό. Κατά συνέπεια, βρίσκονται στο ενδιάμεσο πολλών ζωνών επιρροής. Επιπλέον, εν δυνάμει τα σύνορα των δεξαμενών έλξης είναι πολύ πιο περίπλοκα παρά προηγουμένως. Η διείσδυση έγκειται στο να υποστηριχτεί μια προσανατολισμένη διάσπαση. Μόνο που ο πυρήνας της ομάδας δράσεως δεν είναι ακόμα αρκετά συγκεντρωτικός για να αντιμετωπίζει τις επιθέσεις που αναπτύσσονται στην ενδιάμεση ζώνη. Η αναβίωση των θρησκειών κατέστησε απαραίτητο τον ανασχηματισμό του πυρήνα ο οποίος δεν διαθέτει πλέον την καθολικότητά του όπως παλιά, αν και μόνο φαινομενικά βέβαια. Έτσι, η γεωστρατηγική αναδίπλωση δεν μπορεί να είναι συμμετρική. Από τη μια προσαρμόζεται και από την άλλη εκμεταλλεύεται τη διαφορετικότητα. Η παλαιά σφαίρα επιρροής έχει μετατραπεί σ’ ένα δίκτυο διείσδυσης το οποίο δεν διστάζει να προωθήσει το σοβιετικό υπόβαθρο για να θεμελιώσει μία νέα μορφή συγκρητισμού. Βέβαια, αυτό προκαλεί ορισμένες αντιθέσεις, εν τούτοις πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι παρά την πτώση του υλισμού, η διαλεκτική άποψη παραμένει ισχυρή. Χωρίς να μιλούμε πραγματικά για ιδεολογικό σύστημα, η Ρωσία θέτει ένα γεωστρατηγικό δόγμα που στηρίζεται από τη μια στο στρατιωτικό εξοπλισμό και κυρίως στη γνωστική κατάρτιση που παράγει, εξ ου η ευκολία με την οποία επιτεύχθηκε η αποτελεσματικότητα των S-400, και από την άλλη στους εξωτερικούς κινδύνους. Το δόγμα ενεργεί με διπλή χρήση της διασφάλισης που δημιουργεί σχετικά συνήθεις κινήσεις τακτικής από την πλευρά των παλιών δημοκρατιών. Εξ άλλου μέσα στο πλαίσιο της διάσπασης της σκληρής δομής, το ρωσικό δόγμα την εκμεταλλεύεται για να αναδιοργανωθεί με τρόπο πιο ευέλικτο αλλά επίσης και πιο ισχυρό έτσι ώστε το δίκτυο διείσδυσης να μετατρέπεται σε μια πρωτεϊκή οντότητα με τρόπο που ν’ αντικρούει τις επιπτώσεις των τοπικών χτυπημάτων της ενδιάμεσης ζώνης. Έτσι στον τομέα του αυτοπροσδιορισμού των λαών, η Ρωσία παίζει έναν πολύ πιο λεπτό ρόλο απ’ ότι προηγουμένως, ο οποίος όμως της επιτρέπει παρ’ όλα αυτά να ενεργεί έτσι που να επιτυγχάνει ανάλογα αποτελέσματα. Η γεωστρατηγική αναδίπλωση της Ρωσίας δεν αρκείται πλέον σε μανούβρες τακτικής. Η στρατηγική που εφαρμόζεται έστω κι αν φαινομενικά είναι λιγότερο επιθετική, εξελίσσεται και εφοδιάζεται σιγά-σιγά με μια αδιαμφισβήτητη αποτελεσματικότητα. Διότι αυτήν τη φορά οι τεχνικές καινοτομίες συνοδεύονται από μια προσέγγιση όπου κυριαρχεί η μεγάλη στρατηγική.