25 - Περί του μέλλοντος της μουσικής

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Πρόδρομοι μουσικοί όπως ο J. M. Jarre και ο Γ. Ξενάκης, δεν είναι παρά μόνο μεσάζοντες, απαραίτητοι, αλλά ανεπαρκείς. Διαμορφώνουν τη σχέση ανάμεσα στη μουσική των καιρών μας και εκείνη του μέλλοντος.

Πράγματι άρχισαν να εισάγουν νέες έννοιες στον μουσικό τομέα:

– την πολυδιάστατη σύνθεση, που προκύπτει από την αδυναμία της σειριακής μουσικής να οργανώσει τον χρόνο και τον ηχητικό χώρο.

– τη σύλληψη μιας γεωμετρίας του ήχου, η οποία, απ’ αυτό και μόνο, καθίσταται αντικείμενο ενός κομματιού και όχι πλέον η συγκέντρωση εκπομπών που παρήχθησαν με τη βοήθεια διαφόρων μουσικών οργάνων.

– τη χρήση του φωτός στο πλαίσιο μιας εκτέλεσης, όχι πια ως ένα περιττό εξάρτημα, μα ως αναγκαίο εμπλουτισμό.

– την ολογραφική ακρόαση.

Εν τούτοις, οι καινοτομίες αυτές δεν συνιστούν παρά επεκτάσεις ενός σταθερού τομέα, του οποίου τα καλά καθορισμένα σύνορα εμποδίζουν κάθε διαρροή, υπό την απειλή να στιγματιστούν. Mόνον η παραβίαση των απαγορεύσεων θα επιτρέψει στους δημιουργούς να προσεγγίσουν επιτέλους την ελευθερία, που η μουσική καυχιέται ότι προσφέρει.

Η σύγχρονη μουσική οφείλει τον συναισθηματικό της χαρακτήρα στην ίδια τη φύση του ήχου – δονητικό φαινόμενο – που παρήγαγε ένα ολόκληρο λεξικολογικό πεδίο γύρω από την αίσθηση αυτή. Η αντίληψη αυτού του συναισθήματος είναι φυσική, που θα πει αφομοιούμενο ευθέως από το σώμα, ο εγκέφαλος ικανοποιείται με τη λήψη των πληροφοριών, δίχως να λαμβάνει ένα πραγματικά ενεργό μέρος – μη συγχέετε ασυναρτησίες με σκέψεις – με τον τρόπο αυτό, μετέχουμε σε ένα φαινόμενο κορεσμού, το πρόσωπο που ακούει δεν μπορεί να εκφράσει αυτό που νιώθει• νιώθει, αυτό είναι όλο!

Η μουσική δεν πρέπει πλέον να είναι μία απλή μετάφραση του ανθρώπινου συναισθήματος, οφείλει επίσης να δημιουργεί κριτικές σκέψεις. Με όλον τον σεβασμό στον οικουμενικό χαρακτήρα της σύγχρονης μουσικής, δεν είναι παρά σοφιστεία που κρύβει την άγνοια της φύσης του κόσμου. Καθώς ο ήχος εξαρτάται από το υλικό στοιχείο, μέσα στο οποίο αυτός παράγεται, θα όφειλε να αντικατασταθεί από το φως, αφού τούτο πιο «γενικό» έχει μία καθαρή ύπαρξη ακόμη και μέσα στο κενό. Η συμπαντικότητα της ΜΟΥΣΙΚΗΣ δεν θα μπορούσε να προσδιοριστεί δίχως τη χρήση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων.

Οι ιδιότητες των λέιζερ στη σύνθεση, που αναπτύχθηκαν με τη βοήθεια μαθηματικών εργαλείων, θα επιτρέψουν στους δημιουργούς να παράγουν έργα, των οποίων η ομορφιά της κίνησης θα είναι αποφασιστικά μεγαλύτερη, από τα σύγχρονα σταθερά ολογράμματα, τα οποία ωστόσο γοητεύουν ήδη το πνεύμα. Μα τούτο δεν είν’ αρκετό για να δημιουργεί κανείς, πρέπει και να καταλαβαίνει.

Έτσι, αυτή είναι μια επίσημη θεωρεία για τη ΜΟΥΣΙΚΗ, η οποία είναι αναγκαίο να κατανοήσει, ποιος θα ορίσει το αντικείμενο της μελέτης της (γεωμετρία, λογική δομή), τη φύση του (ηλεκτρομαγνητικά κύματα) και τον σκοπό (γνώση).