529 - Ελιγμοί και συνδυασμοί

Ν. Λυγερός

Αν και τεχνητό, το άνοιγμα των οδοφραγμάτων της Τουρκίας για τους Ελληνοκύπριους παραμένει συμβολικό. Αυτή η γεωπολιτική κίνηση του Ερντογάν που ανατρέπει μια κατάσταση που διαρκεί εδώ και 30 χρόνια δεν είναι μόνο μια μονόπλευρη απόφαση όπως νομίζουν μερικοί. Αν δεν υπήρχε το ευρωπαϊκό πλαίσιο με τα πιεστικά του δεδομένα, δεν θα υπήρχε αυτή η κίνηση. Το τουρκικό καθεστώς αναγκάζεται όλο και πιο πολύ να τροποποιεί τη σκληρή και απαιτητική στρατιωτική του τακτική. Δίχως αυτό να σημαίνει ότι αλλάζει ριζικά τη στρατηγική του. Όμως στην ουσία έχουν σημασία και οι λεπτομέρειες.
Εδώ και πάμπολλα χρόνια οι διπλωματικές κινήσεις δεν κατάφεραν ποτέ να κάμψουν έστω και λιγάκι την τουρκική στρατηγική όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική. Κάνοντας μια αποτελεσματική χρήση της φυσιολογικής αδράνειας της διπλωματίας, οι Τούρκοι παρέμειναν στα ίδια πλαίσια και όχι μόνο. Σιγά-σιγά μετέτρεψαν και την ολική εικόνα του κράτους τους προς το θετικό. Όταν όμως υπάρχει στρατηγικός στόχος, η εικόνα παραμένει εικόνα και η πραγματικότητα, πραγματικότητα. Με τα νέα ευρωπαϊκά δεδομένα όμως, αναγκαστικά, εφόσον υπάρχει διεκδίκηση ύπαρξης στη γεωπολιτική, η Τουρκία πρέπει να κάνει διάφορους ελιγμούς. Αντί όμως να καταλάβουν μερικοί αναλυτές ότι αυτοί οι ελιγμοί γίνονται υπό πίεση, τις ερμηνεύουν ως πολιτικά τεχνάσματα. Ενώ η αναγκαστική κίνηση δεν πρέπει ποτέ να φαίνεται ως αναγκαστική, ιδιαίτερα για ένα κράτος που θέλει να κρατήσει μια ισχυρή εικόνα του ρόλου του στο διεθνές πλαίσιο. Άρα η Τουρκία ήταν μετα-αναγκασμένη να ερμηνεύει διαφορετικά τις πρόσφατες κινήσεις της. Σημασία όμως, όπως πάντα στη στρατηγική, δεν έχει τι λεει σε διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης μα τι κάνει στην πραγματικότητα της πολιτικής. Η μαζική αγανάκτηση των Τουρκοκυπρίων εναντίον του κατοχικού καθεστώτος στα πλαίσια της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανάγκασε το άνοιγμα και τη μερική ελεύθερη διακίνηση. Τώρα η δυναμική που ανέπτυξε το μαζικό κίνημα των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων αναγκάζει και πάλι τις εξουσίες σε νέες κινήσεις. Παίρνουν μέτρα για να ακολουθήσουν τη ροή του κυπριακού λαού. Εδώ είναι τα στοιχεία που δημιουργούν την ιστορία.
Αυτό βλέπει και η Ευρωπαϊκή Ένωση και ως εμπορική οντότητα. Όπως το αποδεικνύει κάθε μέρα η γεωπολιτική, το οικονομικό όπλο είναι ένα από τα ισχυρότερα μέτρα διαμόρφωσης μιας κατάστασης. Έτσι και τα ευρωπαϊκά μέτρα υπέρ των Τουρκοκυπρίων ενισχύουν όχι μόνο τη συνεχή πίεση που δέχεται ο εισβολέας αλλά και τη σταδιακή επίλυση του Κυπριακού. Κανείς δεν λεει ότι το Κυπριακό λύθηκε, μόνο ότι με τις παλαιές ιδέες δεν πρόκειται να λυθεί ποτέ όπως μας το έμαθαν οι δεκαετίες που πέρασαν. Τώρα θέλουμε δεν θέλουμε, το ευρωπαϊκό πλαίσιο υπάρχει και η ύπαρξή του ασκεί έμμεσες πιέσεις πάνω στον εισβολέα. Πρέπει όμως να τις αξιοποιήσουμε κι εμείς με μια δυναμική πολιτική.
Η πολιτική όμως δεν ανήκει μόνο στους πολιτικούς. Εκ φύσεως ανήκει στο λαό, στον κυπριακό λαό που με τα βήματά του, άσχετα αν μερικοί τα θεωρούν ακόμα δειλά, πράττουν έργο όταν οι άλλοι περιμένουν. Σ’ ένα δυναμικό πλαίσιο, ο χειρότερος μας εχθρός είναι η αδράνεια. Διότι αν θεωρητικά εξασφαλίζει το σήμερα, δεν έχει ιδέα για το τι πρέπει να κάνει αν το αύριο είναι διαφορετικό. Τα νέα δεδομένα υπάρχουν και ο καθένας μπορεί να τα δει και να τα συνδυάσει. Ας εργαστούμε λοιπόν δημιουργικά με τις δυνάμεις που έχουμε και όχι μ’ αυτές που θα θέλαμε να έχουμε για να κινηθούμε. Στο κάτω-κάτω της γραφής, γιατί να είμαστε σκλάβοι!