Ο μύθος του Σισύφου είναι ένα βιβλίο ακόμη εξαιρετικότερο και από το Η πειθώς και η ρητορική – μα η αλήθεια είναι πως αρχικά το δεύτερο  δεν προοριζόταν για δημοσίευση – διότι στο δεύτερο, ανακαλύπτουμε τη βία των λέξεων, ενώ στο πρώτο ανακαλύπτουμε, άμεσα, εκείνη της σκέψης.  Είναι όλη η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε μια εξέγερση και σε μία επανάσταση.

Εδώ ο συγγραφέας καταρρίπτει τις συνήθεις ανησυχίες των φιλοσόφων,  αρκείται στο θεμέλιο του ανθρώπου.  Αναλύει τη λογική δομή του αντικειμένου άνθρωπος.   Θέτει το πρόβλημα της συνείδησής του και μελετά την πράξη τής αυτοκτονίας:  «Είναι πάντοτε ευχερέστερο να είναι κανείς λογικός.  Eίναι σχεδόν αδύνατο να είναι κανείς λογικός ως το τέλος.»  Ως εκ τούτου το ερώτημα:  «Υπάρχει λογική ως τον θάνατο;»  Πράγματι, «Άλλοι, πρίγκιπες ως προς το πνεύμα, έχουν επίσης παραιτηθεί,  μα κατέληξαν στην αυτοκτονία της σκέψης τους,  μέσα σ’ αυτήν την εξέγερση που προέβησαν, στην πιο αγνή.»

Παρατηρεί όλες τις πτυχές του ανθρώπου με μία εκπληκτική αμεροληψία, δεδομένου του αντικειμένου που πραγματεύεται «[…] ένας άνθρωπος καθορίζεται τόσο από τις προσποιήσεις του, όσο και από τις πιο ειλικρινείς παρορμήσεις του.»   Η ελάχιστη λεπτομέρεια έχει τη σημασία της, καθώς μπορεί να παράξει μία ιδιορρυθμία.  «Όλες οι μεγάλες πράξεις και όλες οι μεγάλες σκέψεις έχουν μία γελοία αρχή.»   Δίνει έμφαση στην πιο θεμελιώδη ιδιότητα του ανθρώπου, όχι αυτή που τον εξυπηρετεί για να κατανοήσει τον κόσμο, μα εκείνη που του επιτρέπει να αυτοπροσδιοριστεί, δηλαδή τη νοημοσύνη.  Επ’ αυτού ψάλλει έναν ύμνο στην ανθρώπινη ιδιοφυία: «Για έναν άνθρωπο χωρίς παρωπίδες, δεν υπάρχει ομορφότερο θέαμα από εκείνο της νοημοσύνης που καταπιάνεται με μια πραγματικότητα, η οποία την υπερβαίνει.»  «Κι εδώ βρίσκεται η ιδιοφυΐα:  η νοημοσύνη που γνωρίζει τα όριά της.»  Τούτο, ωστόσο, δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να είναι αδιάλλακτος·  «[…] η ιδιοφυΐα δεν συγχωρεί τίποτε, ακριβώς επειδή εκεί αυτοαναιρείται.»

Τίποτε δεν είναι αθώο στον Camus, το βιβλίο του είναι ένα πραγματικό δοκίμιο παραλόγου, είναι η μεταγραφή μιας συλλογιστικής, της οποίας η ανηλεής λογική καταλήγει στο παράλογο.  Μα το παράλογο αυτό δεν είναι ίδιο με την τρομακτική αγωνία του Baudelaire, ο οποίος στο έργο του Spleen, δεσποτική, πάνω στο σκυμμένο του κεφάλι φυτεύει τη μαύρη του σημαία.  Πράγματι, «Να στερείσαι την ελπίδα, δεν είναι απελπισία.»  Ο συγγραφέας είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο σαφής από αυτό, εφόσον διαβεβαιώνει ότι «ο αγώνας ο ίδιος προς τις κορυφές αρκεί για να γεμίσει μια καρδιά ανθρώπου.»  Και καταλήγει λέγοντας πως «πρέπει να φανταζόμαστε τον Σίσυφο ευτυχή.»

Εσένα, σπάνιε αναγνώστη, που με ακολούθησες ως εδώ, του οποίου ο εγκέφαλος αυτή τη στιγμή σημαδεύτηκε από αυτές τις γραμμές της σκέψης, σε προειδοποιώ:  θα σου χρειαζόταν οι ώμοι του Άτλαντα και μία θέληση Προμηθέα, για να αντέξεις και να κατακτήσεις το σύμπαν του Μύθου του Σισύφου.