3020 - Το μνημόσυνο και η αντίσταση

N. Lygeros

Όλοι θεωρούμε ότι το μνημόσυνο είναι μια εσωτερική ανάγκη που υπάγεται αποκλειστικά στο θρησκευτικό χώρο. Ακόμα και αν αυτό ισχύει για τους περισσότερους δεν σημαίνει ότι αποτελεί όλες τις εκφάνσεις που έχει αυτή η έννοια. Το μνημόσυνο είναι και μνήμη της γης. Με άλλα λόγια σχετίζεται με το χώρο. Κατά συνέπεια αν ο χώρος δεν είναι ελεύθερος, το μνημόσυνο είναι μια ενεργητική πράξη αντίστασης. Μόνο και μόνο ότι υπάρχει, είναι ήδη ένα αντιστασιακό μέτρο. Έτσι ένα μνημόσυνο στα κατεχόμενα είναι μια αντίσταση για το κατοχικό καθεστώς. Κάθε μνημόσυνο τέτοιου τύπου δεν αναφέρεται μόνο στο θάνατο αλλά και στην επόμενη ζωή. Τα κατεχόμενα δεν είναι μόνο ο χώρος του παρελθόντος. Ανήκουν και στο μέλλον της Κύπρου. Δεν είναι μόνο μια μάχη των νεκρών ούτε μόνο η μνήμη των ζωντανών. Είναι η μνήμη των νεκρών που παλεύει με τη μάχη των ζωντανών εναντίον του κατακτητή. Ένα μόνο μνημόσυνο είναι μια αλλαγή για ένα ολόκληρο χωριό. Διότι ο καθένας κατανοεί ότι δεν υπάρχει πια δικαιολογία για να μην κινηθεί. Όλο το χωριό θυμάται το παρελθόν, παλεύει το παρόν για να δημιουργήσει το μέλλον. Και αυτό το μέλλον να είναι ελεύθερο. Η γη δεν είναι μόνο θέμα ιδιοκτησίας. Η γη είναι και πολιτισμός. Δεν υπάρχουν μόνο τα τρία δάκτυλα της πίστης αλλά και τα χέρια της αντίστασης. Κανείς δεν μπορεί να μας αφαιρέσει τα ανθρώπινα δικαιώματα μας. Πρέπει όμως να τα διεκδικούμε συνεχώς. Και κάποτε χρειάζεται και να τα κλέβουμε στους κατοχικούς στρατούς. Πολλοί από τους δικούς μας νομίζουν ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα με ένα μνημόσυνο στα κατεχόμενα. Και για ποιο λόγο; Διότι δεν αντιλαμβάνονται πως βλέπουν τα πράγματα οι έποικοι όταν βλέπουν ελληνοκυπρίους και τουρκοκυπρίους ως Κύπριοι να καθαρίζουν μαζί μια εκκλησία. Κατανοούν άμεσα σε ποιον ανήκει αυτή η πατρίδα. Οι δικοί μας όμως συνεχίζουν να πιστεύουν τα ίδια πράγματα ακόμη και αν το Γυμνάσιο στο Ριζοκάρπασο λειτουργεί και έγινε εξατάξιο, ακόμα και αν οι εγκλωβισμένοι είναι περισσότεροι τώρα, ακόμα και αν αναστηλώσαμε τα κοιμητήρια, ακόμα και αν καταγράφουμε όλα τα πολιτιστικά στοιχεία, ακόμα και κάναμε προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Όμως η πραγματικότητα αλλάζει συνεχώς με τους αγωνιστές της ειρήνης. Δεν υπάρχει πέτρα στα κατεχόμενα που δεν πρέπει να εξετάσουμε ακόμα και για να κάνουμε καταγγελίες στις ψευδοξένες εταιρείες που πουλούν σπίτια παράνομα πάνω σε κυπριακή γη. Το μνημόσυνο στα κατεχόμενα μας υπενθυμίζει ότι ένα κερί φέρνει φως ακόμα και στο πιο σκοτεινό σημείο στην κατεχόμενη γη. Είμαστε υπεύθυνοι για το μέλλον μας και περισσότερο ακόμα και για το μέλλον των παιδιών μας. Κάθε κίνηση για τους νεκρούς μας είναι και μια κίνηση για τους αγέννητους. Γράφουμε την ιστορία και για τους δύο, όχι διότι πρέπει αλλά επειδή είναι το πρέπον.