28644 - Από τη φοβία στο Κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935

Ν. Λυγερός

Όταν εξετάζουμε τον τρόπο σκέψης ενός πολιτικού το κάνουμε μέσα σ’ ένα πλαίσιο ορθολογισμού. Έτσι η ανάλυση μπορεί να ενταχθεί στο πεδίο δράσης της Θεωρίας Παιγνίων. Επίσης για να χαρακτηρίσουμε τις κινήσεις έχει νόημα να μελετηθεί αν αποτελούν πράξεις, δηλαδή μη αναστρέψιμες κινήσεις. Μόνο που υπάρχει ένα θεμελιακό πρόβλημα όταν το υπόβαθρο είναι σαθρό. Και αυτό του Kινήματος του 1935 είναι η αποτυχία του Kινήματος του 1933. Από τότε ο Βενιζέλος θεωρεί ότι θα είναι θύμα των εχθρών του και θα αναπτύξει ουσιαστικά μια φοβία που θα τον οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι τα προβλήματα δεν λύνονται με δημοκρατικό τρόπο. Έτσι αποφάσισε πάντα σε συνεργασία με τον Πλαστήρα να ξεμπερδέψει με τους αντιπάλους μ’ έναν τρόπο άλλο, τον οποίο δεν είναι ανάγκη να χαρακτηρίσουμε. Σε κάθε περίπτωση, είναι και πάλι η ανάμειξη του στρατού στην πολιτική και της πολιτικής στον στρατό. Με τη φοβία της αδικίας, δημιουργείται άλλη αδικία με όφελος. Ο στόχος, ο αρχικός τουλάχιστον, ήταν να γίνει κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη για να προκαλέσει την παραίτηση της κυβέρνησης στην Αθήνα. Και το μόνο θα ήταν ο έλεγχος του στρατού μέσω Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Κρήτης και νησιών του Αιγαίου. Όμως τελικά και για λόγους κατανοητούς λόγω του παρελθόντος του, το κίνημα αρχίζει στην Κρήτη. Όμως η αποτυχία του Κινήματος στη Θεσσαλονίκη, κατέληξε στην παράδοση του στρατού και στη συνέχεια του στόλου. Έτσι ο Βενιζέλος κατέφυγε στο Κάιρο που άνηκε τότε στη φασιστική Ιταλία και ζήτησε πολιτικό άσυλο. Και αυτή η πράξη έχει ενδιαφέρον για έναν πολιτικό αφού προσπαθεί να κάνει ένα πραξικόπημα σε μια δημοκρατία και μετά την αποτυχία ζητά προστασία από τον φασισμό. Στη συνέχεια βρέθηκε στο Παρίσι αυτοεξόριστος. Και ο Πλαστήρας καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Ο Βενιζέλος πέθανε το 1936.