22550 - Κρητική επανάσταση και ελληνοτουρκικός πόλεμος

Ν. Λυγερός

Λανθασμένες και τοπικές κινήσεις μπορεί να μην έχουν καμιά υψηλή στρατηγική, αλλά μπορούν να προκαλέσουν υψηλό κόστος και μάλιστα σε εθνικό επίπεδο. Η μη ένταξη της Σύμβασης της Χαλέπας στο πλαίσιο της Συνθήκης Βερολίνου οδήγησε σε τρομερά ερμηνευτικά λάθη που οδήγησαν σε στρατηγικά σφάλματα που πλήγωσαν όλη την Ελλάδα. Έτσι, από το πρόβλημα της αστυνομικής χωροφυλακής, που προερχόταν από τα άρθρα της Σύμβασης κι όχι από τα κινήματα μέσω της κατάργησης το 1889, οδηγηθήκαμε σε ταραχές λόγω διεκδίκησης αυτού του δικαιώματος στην κρητική επανάσταση που έλαβε χώρο μεταξύ 1895 και 1898. Όμως, στο ενδιάμεσο λόγω της μη επίλυσης του κρητικού ζητήματος έγινε ο ατυχής, για να μην χρησιμοποιήσουμε άλλη έκφραση, ο ελληνοτουρκικός πόλεμος το 1897 με την αναμενόμενη ήττα, αφού ο ίδιος ο πρωθυπουργός Τρικούπης είχε πει χαρακτηριστικά ότι: Δεν έχομεν στρατόν. Ο ελληνικός στρατός της σήμερον είναι αγέλη. Το πρόβλημα βέβαια δεν λύθηκε, αφού δεν υπήρξε ένωση τότε, ενώ η Ελλάδα με την ειρήνη, αφού μεσολάβησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις για να γίνει, αναγκάστηκε να πληρώσει πολεμικές αποζημιώσεις και να δώσει ένα κομμάτι της Θεσσαλίας στην Τουρκία. Μάλιστα, ακόμα και μετά τις μεγάλες σφαγές του Αυγούστου 1898 ενάντια των Χριστιανών δεν θα είχε γίνει απολύτως τίποτα αν οι Τούρκοι δεν σκότωναν τους 17 Άγγλους που έγινε ο λόγος ν’ αποφασίσουν οι Μεγάλες Δυνάμεις να διώξουν τον τουρκικό στρατό. Έτσι έφυγαν και η τουρκική χωροφυλακή και οι Τούρκοι που δεν ένιωθαν στην πατρίδα τους δίχως αυτήν την προστασία. Έτσι, μέχρι να έρθει ο Βασιλιάς, είναι ξένοι οι διοικητές που ήταν υπεύθυνοι για την Κρήτη: Ιταλοί στα Χανιά, Ρώσοι στο Ρέθυμνο, Άγγλοι στο Ηράκλειο και Γάλλοι στο Λασίθι.