20365 - Αναδίπλωση κι ανακατάληψη

Ν. Λυγερός

Η βυζαντινή ιστορία δεν είναι μόνο ωφέλιμη από πλευράς ιστορικής. Εμπεριέχει μέσα της πολλά στρατηγικά νοητικά σχήματα. Έχει σπουδαίες συμβουλές και με τα τακτικά και με τα στρατηγικά. Όμως, η βυζαντινή πραγματικότητα είναι ακόμα πιο σπουδαία, γιατί κράτησε έντεκα αιώνες και αυτό κανείς δεν μπορεί να το παραβλέψει, αφού είναι μια καινοτομία και ταυτόχρονα μια πρωτιά. Σε επίπεδο Χρονοστρατηγικής, το Βυζάντιο απέδειξε ότι μπορούσε να διαχειριστεί την αναδίπλωση και να αξιοποιήσει την ανακατάληψη. Το μόνο που είναι σταθερό στο Βυζάντιο δεν είναι βέβαια ο χώρος, αλλά ο Χρόνος και αυτός δίνει ως χώρος αντίστασης πολλές δυνατότητες, όταν υπάρχει κατάληψη που οδηγεί στην κατοχή, διότι εκεί η έλλειψη κυριαρχίας μπορεί να οδηγήσει σε απόγνωση, ενώ μέσω του Χρόνου υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι, αφού αξιοποιήσουμε δυναμικά τις επιλογές στις διακλαδώσεις. Με άλλα λόγια, η πολεμολογική προσέγγιση του Βυζαντίου είναι πιο αποτελεσματική, γιατί λειτουργεί σε βάθος Χρόνου. Στο Βυζάντιο οι κινήσεις πάνω στη σκακιέρα κρατούν από δεκαετίες έως αιώνες. Ο βυζαντινός Χρόνος είναι διαφορετικός, γιατί ενσωματώνει στρατηγική. Κι αυτά τα στοιχεία είναι μαθήματα για τον Ελληνισμό ως εξέλιξη και μπορούν να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα και στην Κύπρο όσον αφορά στα Μεγάλα και Μικρά Κατεχόμενα. Διότι όταν ξεπεράσουμε το στάδιο της καθημερινότητας και ασχοληθούμε επιτέλους με το μέλλον, αφού ο Χρόνος είναι μαζί μας, τότε θα ανακαλύψουμε ότι η αναδίπλωση κι η ανακατάληψη είναι θεμελιακά στοιχεία για την εξέλιξή μας.