1985 - Κινήσεις αδράνειας

Ν. Λυγερός

Έχει πάντα ενδιαφέρον να εξετάζουμε μέσα σ’ ένα ιστορικό πλαίσιο τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις της αδράνειας. Εξασφαλίζει πάντα την ουδετερότητά της διότι ξεχνά ότι αυτή η ιδιότητα δεν βοηθά τα θύματα, αλλά τους άλλους. Προσπαθεί να πείσει τον καθένα ότι οι κινήσεις δεν ενοχλούν κανένα. Ενώ η ίδια η αδράνεια παράγει επιπτώσεις όταν βρίσκεται σ’ ένα πεδίο δράσης. Χρησιμοποιεί πάντα διπλωματικά τεχνάσματα, διότι στην ουσία δεν θέλει τίποτα άλλο από τη διατήρηση του παρόντος. Δεν θέλει το μέλλον διότι ξέρει ότι δεν έχει. Όλα πρέπει να είναι γεγονότα του παρόντος, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος. Δεν εξετάζει ποτέ τα προβλήματα, το μόνο θέμα συζήτησης είναι οι λύσεις. Λύσεις να είναι κι ό,τι και να είναι. Κάθε διεκδίκηση είναι ριψοκίνδυνη. Κάθε αντίσταση είναι πολεμική. Ήπιοι πρέπει να είναι οι τόνοι για να μη δυσανασχετήσουμε τους αντιπάλους. Δεν πρέπει να εκφράζουμε τη γνώμη μας εκτός αν είναι ουδέτερη. Δεν πρέπει να έχουμε οράματα, αλλιώς θα έχουμε και στόχους. Όλα καθορίζονται από το τώρα, κατά συνέπεια δεν υπάρχει ανάγκη στρατηγικής και η στρατηγική ανάλυση είναι ανούσια διότι παράγει αναδράσεις στο σύστημα, το οποίο πρέπει να αναδιοργανωθεί. Ενώ η αδράνεια δεν θέλει οργάνωση διότι θέλει πάντα την ίδια. Δεν υπάρχει άλλος σκοπός εκτός από τη διατήρηση του τωρινού καθεστώτος. Στην καλύτερη περίπτωση, η αδράνεια έχει τάσεις οπορτουνισμού, τίποτα άλλο ποτέ. Αλλιώς θα αμφισβητούσε την ίδια την ύπαρξή της. Όταν έχει παρθεί μια απόφαση που είναι αρνητική προς αυτήν, προσπαθεί να την ερμηνεύσει με το δικό της τρόπο έτσι ώστε να μην υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις. Αναιρεί διπλωματικά αυτά που είχαν ειπωθεί για να μην υποστεί το κόστος της έλλειψης αντίστασης. Βέβαια, το πεδίο δράσης της γίνεται όλο και πιο μικρό, όλο και πιο ανούσιο διότι οι αντιπαραθέσεις υπάρχουν. Και η εύρεση της απόλυτης ισορροπίας είναι ανέφικτη. Δεν είναι λοιπόν αξιοθαύμαστο όταν ακούμε τις φωνές της αδράνειας να κατηγορούν τις πολεμικές τάσεις κάποιου ή ακόμα και την κυνικότητά του; Διότι αυτό είναι η απόδειξη ότι όντως παράγει έργο που ενοχλεί, βασισμένος στην ιδέα του Lasker: η καλή κίνηση δεν είναι η καλύτερη, αλλά εκείνη που ενοχλεί τον αντίπαλο. Το επικίνδυνο με την αδράνεια δεν είναι όταν εκφράζεται διότι δεν έχει να πει τίποτα· όχι, το επικίνδυνο είναι όταν συμφωνεί. Τότε αυτό σημαίνει ότι αρχίζει να απορροφά κινήσεις και να τις ενσωματώνει μέσα στο δικό της πλαίσιο. Τότε το παρόν δεν αφήνει το μέλλον να εκφραστεί και η κοινωνία καταλήγει να ζει μόνο και μόνο μέσα στο παρελθόν.