1941 - Προσφυγική οντότητα

Ν. Λυγερός

Πολλοί από τους δικούς μας θεωρούν ότι η προσφυγική οντότητα διατηρείται. Όμως η πραγματικότητα αντικρούει αυτό το αυτονόητο. Αν πρόσφυγες ζούσαν σ’ ένα σπίτι και πεθάνουν, τα παιδιά τους δεν μπορούν να παραμείνουν σε αυτό το σπίτι. Μπορεί να έχουν προσφυγική ταυτότητα αλλά δεν έχουν όλες τις προσφυγικές ιδιότητες, συνεπώς δεν έχουν και την προσφυγική οντότητα. Οι ευρωπαϊκές προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων βλέπουν τα πράγματα με έναν διαφορετικό τρόπο. Η βάση των προσφυγών είναι ότι ο εποικισμός είναι έγκλημα πολέμου. Κατά συνέπεια δεν διαγράφεται. Έτσι ο πρόσφυγας μπορεί να κάνει την προσφυγή του ανεξαρτήτως του χρόνου. Όπως του το επιτρέπει το ευρωπαϊκό πλαίσιο, αν δεν χρησιμοποιήσει το δικαίωμά του, τότε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Διακιωμάτων δεν τον αντιμετωπίζει ως πρόσφυγα. Για το διεθνές δίκαιο, είσαι πρόσφυγας μόνο και μόνο αν έχεις κάνει την προσφυγή. Όταν η προσφυγή ενεργοποιηθεί, τίποτα δεν μπορεί να τη σταματήσει, ακόμα και ο θάνατος του πρόσφυγα. Διότι η προσφυγή είναι κληρονομική και στην ουσία επιτρέπει τη διατήρηση της προσφυγικής οντότητας. Και όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι ανώτερο από κάθε εθνικό δικαστήριο, η προσφυγική οντότητα του πρόσφυγα αναγνωρίζεται από όλα τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η ευρωπαϊκή προσφυγή εξασφαλίζει μέσω της κληρονομικότητάς της, την προσφυγική οντότητα. Το αρχικό αυτονόητο δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως η πολυπλοκότητα του Συμβουλίου της Ευρώπης που επιτρέπει στον πρόσφυγα με απλό τρόπο μέσω της διεκδίκησης των δικαιωμάτων του να έχει διαχρονικά δικαιώματα. Διότι είναι το μοναδικό νομικό εργαλείο που μπορεί ν’ αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το έγκλημα πολέμου που είναι ο εποικισμός. Συνεπώς, αντί ν’ ακούμε πρόσφυγες να παραπονιούνται για αυτά που δεν τους εξασφαλίζει το κράτος και ειδικά η κυπριακή κυβέρνηση, θα ήταν καλύτερο να τους βλέπαμε να κάνουν όλοι προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Διότι με αυτόν τον τρόπο και μόνο, η προσφυγική τους οντότητα θα γίνει αυτονόητη όχι μόνο για τα κυπριακά δεδομένα αλλά και για τα ευρωπαϊκά. Ο πρόσφυγας που έζησε τόσα δεινά και που πολλές φορές ζει ακόμα και τώρα τις επιπτώσεις, χρειάζεται μια αναγνώριση από την κοινωνία όπως και ένας πολεμιστής μετά από τον πόλεμο. Ο μοναδικός θεσμός που μπορεί να του δώσει αυτήν την αναγνώριση είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κάθε πρόσφυγας έχει το ανθρώπινο δικαίωμα να αναγνωριστεί, από αυτόν και μόνο εξαρτάται τώρα.