15902 - Η ύπαρξη των αθώων, αναγκάζει τους δίκαιους να πράττουν

Ν. Λυγερός

Στο Περιμένοντας τον Γκοντό, όπου έχουμε τον Βλαντιμίρ και τον Εστραγκόν, σε κάποια φάση υπάρχει μια σκηνή, πολύ δύσκολη, πολύ όμορφη και πολύ σκληρή και είναι η σκηνή όπου οι δύο ήρωες φοβούνται ένα άλλο πρόσωπο, το οποίο εκείνη τη στιγμή είναι πεσμένο κάτω και ζητάει βοήθεια. Tον φοβούνται, λοιπόν, γιατί τους έχει πλακώσει στο ξύλο, αλλά αυτός τώρα είναι πεσμένος και δεν μπορεί να σηκωθεί και μιλούν μεταξύ τους. Ο άλλος φωνάζει συνεχώς «βοήθεια-βοήθεια» και τότε λένε, μια φράση, που είναι πραγματικά πανέμορφη, «Εδώ, σ’ αυτό το μέρος, όλη η Ανθρωπότητα είμαστε εμείς οι δύο, δεν έχει άλλον» και λένε ακόμη «αν εμείς δεν τον βοηθήσουμε, δεν θα τον έχει βοηθήσει η Ανθρωπότητα». Αυτό είναι κάτι που πρέπει να έχουμε στο νου μας, όταν είμαστε δίπλα σε έναν άνθρωπο που έχει μία ανάγκη, η οποία δεν εκφράζεται και είμαστε ο μόνος που υπάρχει γύρω του. Ο μόνος. Δεν έχει άλλον. Πρέπει να αναρωτηθείτε, τι θα γινόταν αν δεν βοηθούσατε αυτό το άτομο. Πολύ συχνά, δεν μας πειράζει, γιατί πάντοτε υπάρχει κάποιος άλλος που θα το κάνει. Φανταστείτε τώρα ότι είστε ο τελευταίος και δεν υπάρχει άλλος. Είμαστε ο άλλος, ο άλλος είναι ο άλλος-άλλος και φανταστείτε ότι ο πρώτος άλλος ξέρει ότι δεν υπάρχει άλλος και ότι είναι ο τελευταίος. Που σημαίνει πως, είτε κάνει την πράξη, είτε δεν υπάρχει πράξη. Και τότε μπορεί ο άλλος, λόγω αυτής της έλλειψης, να μην υπάρχει πια, δηλαδή να πεθάνει. Αυτό, αν θέλετε να το μεταφέρετε, ως νοητικό σχήμα, είναι ένας γιατρός σε ένα νοσοκομείο που υπάρχει μία χειρουργική επέμβαση και είναι ο μόνος γιατρός, δεν έχει άλλον. Έγινε ένα έκτακτο περιστατικό και πρέπει αυτός να πάρει μια απόφαση εκείνη τη στιγμή. Αυτό. Λοιπόν, είναι πολύ ακραίο παράδειγμα και, ενώ λέμε είναι πολύ ακραίο, δεν μας βοηθάει να δούμε το μη ακραίο, που συμβαίνει πολύ πιο συχνά. Η σημασία της έννοιας της μη ύπαρξης του άλλου, είναι ότι ξαφνικά, ο τελευταίος άλλος γίνεται ο εκπρόσωπος της Ανθρωπότητας. Δηλαδή, η Ανθρωπότητα δεν έχει άλλον να συνεχίσει εκείνη τη στιγμή· αυτός βρέθηκε κι αν δεν κάνει τίποτα, είναι σαν να μην έχει κάνει τίποτα όλη η Ανθρωπότητα. Η ύπαρξη των αθώων, λοιπόν, αναγκάζει τους δίκαιους να πράττουν. Γιατί πολύ συχνά είναι μόνοι. Αν είστε εντελώς μόνοι και ξαφνικά έρθει να καθίσει κάποιος, που έχει κάποια δυσκολία, δίπλα σας κι εσείς, ας πούμε, όπως κάνουμε κανονικά στη ζωή, παραμένετε αδιάφορος και τον βλέπετε να προσπαθεί να καθίσει, αλλά δεν γίνεται και τον βλέπετε να πέφτει κάτω κι είναι δίπλα σας και είσαστε ο μόνος, θα δείτε ότι δεν έχετε την ίδια συμπεριφορά, απ’ το να είστε μια ολόκληρη παρέα. Μπορεί, όταν είστε μια ολόκληρη παρέα να τον κοιτάζετε να κάνει αυτό και να παιδεύεται και να λέτε «ο καημένος», αλλά κανένας δεν κουνιέται να πάει να τον βοηθήσει. Ενώ εδώ, είστε μόνος, μόνη. Άρα, αν δεν κουνηθείτε εσείς, αυτός θα παραμείνει κάτω.