12167 - Προβλήματα, στρατηγήματα και ιδιοφυΐες

Ν. Λυγερός

Στα μαθηματικά αντιλαμβανόμαστε συχνά πόσο σημαντική είναι η νοημοσύνη για την επίλυση ενός προβλήματος, ειδικά όταν σε αυτό εμπλέκονται διάφοροι τομείς. Χειροπιαστά παραδείγματα μαθηματικών τέτοιου τύπου είναι βέβαια ο Αρχιμήδης, ο Galois, ο Erdös και ο Grothendieck. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άλλοι δεν προσφέρουν λύσεις σε άλλα προβλήματα, αλλά είναι πάντα κλασικά. Αντιμετωπίζουμε το ίδιο πρόβλημα και σε άλλους τομείς όπως είναι η φυσική, η χημεία αλλά και η στρατηγική. Κι όταν υπάρχει ανάμειξη αυτών των προσεγγίσεων τα νοητικά μοντέλα είναι ακόμα πιο σπάνια αλλά υπάρχουν. Σε αυτό το πλαίσιο, βρίσκουμε τον Euler, Gauss αλλά και Tesla, ο οποίος είχε πάνω από 900 πατέντες. Το τρομαχτικό στην κοινωνία, είναι ότι όλοι οι ειδικοί κάνουν πάντα σαν να είναι όλοι με τις ίδιες ικανότητες, για να λύσουν οποιοδήποτε πρόβλημα. Η πραγματικότητα βέβαια είναι διαφορετική αλλιώς άνθρωποι σαν τον Einstein δεν θα ήταν τόσο σπάνιοι σε βάθος χρόνου. Και κάποιος σαν τον Prigogine θα είχε βρεθεί πολύ πιο νωρίς. Έτσι θέλουμε δεν θέλουμε τα προβλήματα χρειάζονται όχι μόνο τεχνικές και γνώσεις, αλλά και νοημοσύνη. Και αυτή πρέπει να είναι σε ακραίο βαθμό για να έχει τα αποτελέσματα που θέλουμε. Στη συνέχεια, υπάρχει το άλλο πρόβλημα, το οποίο είναι διαφορετικής υφής, αφού αυτή τη φορά αφορά ιδιοφυΐα πρέπει να αποδείξει ότι έχει βρει τη λύση. Κι αν αρχικά θεωρούμε ότι δεν είναι τόσο δύσκολο, η ιστορία της Ανθρωπότητας μας αποδεικνύει το αντίθετο. Αυτή η κοινωνική αδράνεια αποτελεί όντως έναν ανασταλτικό χαρακτήρα για την εξέλιξη, ειδικά όταν υπάρχει πλαίσιο καινοτομίας. Κατά συνέπεια, πρέπει να υπάρχουν και τα στρατηγήματα που είναι ικανά να το αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. Διότι αρχικά κανείς δεν πιστεύει ότι μπορεί να έχει λυθεί ένα πρόβλημα που δεν λύθηκε εδώ και χρόνια ή ακόμα και αιώνες. Ενώ στην ουσία αυτό είναι το αναμενόμενο σε βάθος χρόνου. Είναι λοιπόν σημαντικό να υπάρχουν αντοχές σε αυτήν την φάση για να μην έχουμε να αντιμετωπίσουμε τραγωδίες όπως είναι οι ζωές του Boltzmann, του Majorana. Για τον ίδιο λόγο είναι σημαντικό να βρει ένας Ramanujan ένα ανάλογο του Hardy, για να υπάρξει το έργο του. Αλλιώς η ιδιοφυΐα παραμένει μεγαλοφυΐα.